33 gekleurde vragen aan Stijn Vanheule

33 gekleurde (niet open) vragen aan Stijn Vanheule over het schrijven van zijn boek ‘33 vragen over psychose’ , Deze vragen ontstonden tijdens het luisteren naar de podcast Freudcast.

1) Zelf maak al 32 jaar schilderijen, tekeningen en gedichten en heb 5 psychoses achter de rug. Ik zal ze nooit meer krijgen is mijn geloof. Ziet u mij nu liever als burger, patiënt, of als kunstenaar?

2) Vind u psychose een vorm van menselijk functioneren of een uiting van disfunctioneren?

3) U zegt dat een kunstenaar met zijn kunst aan zelfonderzoek doet. Als ik u zeg dat de psychose ook een vorm van of uitnodiging tot zelfonderzoek is. Bent u het daar mee eens?

4) Als een psychose zelfonderzoek is, waarom is het dan een vorm van disfunctioneren, mocht u dat vinden bij 3. Of in algemene zin, waarom zijn we als samenleving zo bang voor de psychose waarmee de omgeving de persoon in psychose ook nog eens met extra met angst voedt? 

5) U bent opgeleid tot psycholoog en u bent nieuwsgierig geweest naar de ethiek, de psychoanalyse, Freud en het gedachtegoed van uw leermeesters professoren. Was dat uw theoretische psychose? Als vorm van zelfonderzoek?

6) Gaat uw boek ‘33 vragen over psychose’ ook over uzelf en wat heeft u via dat boek over uzelf geleerd?

7) In de podcast Freudcast heeft u het over Lacan en over ‘in hetzelfde schuitje zitten’. Bent u het er mee eens dat iedereen een psychose kan krijgen? 

8) Als iedereen een psychose kan krijgen, dan heeft iedereen authentiek te zijn en zichzelf te leren kennen, dus dan is er geen verschil tussen de rollen hulpverlener en patiënt. Want ze zijn beiden een kwetsbaar mens. Bent u het daar mee eens en wat vindt u van de professionele afstand tussen die twee rollen?

9) U noemt seksualiteit als een spanningsveld tussen mensen in de context van het gezin op microniveau en de samenleving op macroniveau. We hebben een lichaam en in dit spanningsveld kunnen mensen via taal met elkaar botsen. De psychose ziet u daarmee als een punt van crisis, waar dit zich tot elkaar verhoudt ten opzichte van deze worsteling in geven en nemen, de relatie tot de dood en tot de ander. U noemt verlangens als een psychische realiteit. We zijn de contradictie van onszelf. Ziet u net als ik dat de psychose een poging is in het oplossen van deze contradictie?

10) Heeft u zelf ooit een psychose gehad? 

11) U heeft het rondom psychoanalyse over een stroman theorie als een denkbeeldige vijand die bestreden moet worden. Terwijl u liever ziet dat er in dialoog deze psychoanalyse meer systemisch bekeken wordt. Is psychose uw denkbeeldige vijand waar u rustig mee kunt babbelen, of is het uw bondgenoot?

12) Zelf zie ik psychose en andere mentale stoornissen als grillige energie tussen mensen. En dat gaat ook in ons brein zitten, omdat het brein in tune is met de omgeving. Er is dus sprake van intermenselijke verstoringen. Daarmee zeg ik ook: de psychose zit niet alleen in een individu. Bent u het met me eens dat zeggen ‘iemand heeft een psychose’ daarom niet kloppend is, omdat niet in één individu iets mis is, maar juist de psychose via die verwarde mens als een systeemweeffout van een groter geheel naar buiten komt?

13) Bent u het met me eens dat een onderwerp teveel rationeel beschouwen een vorm van compensatiegedrag is, omdat het hart nog niet open genoeg is om de pijn die eronder ligt nog te groot is om te erkennen?

14) Wat is uw eigen pijn hierin waardoor u het thema psychose, terwijl u nooit een psychose gehad heeft zo rationeel met uw hoofd beschouwt en bekijkt vanuit andermans zelfanalyse?

15) Wat vind u van de stelling: Wie nog nooit geslapen heeft kan niets zeggen over hoe het is om te dromen? Stel we zien de psychose als een droomwerkelijkheid. Wie is dan de expert? De psychoanalyticus die luistert naar patiënten met psychose om de logica te vatten, of de persoon zelf die al pratend over de eigen psychose-ervaringen met u óók tot logica komt?

16) Psychoanalyse is een vorm van vrij spreken en de grenzen van het spreken zijn vooral de weerstand van de psychoanalyticus die luistert. Bent u het met me eens dat de logica een beperkende grens is, als het gaat om het op waarde kunnen zien en vatten van de universele waarheid van psychose? 

17) Wat vindt u ervan dat u de expert bent op het thema waar ik mijn hele leven mee ben en dat ik nu niet met u bent, maar tegenover u sta. Als tegenstander. Hoe verklaart u dat zelf, over mij en over u zelf?  Welke angst of frustratie staat er in uw optiek tussen ons? En is die van mij, van u, of van ons samen? 

18) U zegt over mensen met psychose, dat u daar mee ‘babbelt’. De taal is teisterend. En de persoon heeft een andere verhouding met de taal. Het gaat over woorden en we maken verhalen waar we in geloven. Daarmee zegt u dat psychotisch functioneren een verrijking is in de taal, toch kiest u ervoor pas in dialoog te gaan op het moment dat het gaat over lijden. Hoe zou het zijn om er anders in te gaan staan en het niet te zien vanuit het lijden, vanuit de pijn, maar vanuit de groei uit die pijn, dus vanuit prachtige éénwordingsprocessen? Mag ik u uitnodigen systemisch te gaan verzitten, zodat u aan de kant staat van het al samen heel zijn? Dank u wel. Dan vervolgen we nu ons gesprek.

19) Wat vindt u ervan dat de GGZ nogal snel naar pillen grijpt bij patiënten die in een levensontwrichtende situatie zitten?

20) Het basisprobleem: iedereen is gek, omdat de natuurlijke band met het eigen lichaam en met de ander verworden is tot een schadelijke structuur waardoor we elkaars realiteit anders en gespannen beleven, zegt u in de podcast. Is de persoon die in een psychose gezond reageert op deze ongezonde context nu gek of is iedereen in die context gek? 

21) Wat vindt u ervan dat de GGZ de afgelopen 60 jaar weinig nieuwsgierig is geweest naar de trauma’s van mensen met psychosegevoeligheid? (Zoals psycholoog David van den Berg dat onderzocht heeft.) Heeft dat met de angst van hulpverleners te maken en wat kunnen we doen om die angst onder hulpverleners te verkleinen? 

22) Bent u het met me eens dat het goed zou zijn voor het vertrouwen in de GGZ én daarmee voor het individuele herstelproces van patiënten wanneer de GGZ excuses maakt voor het misbehandelen in zoveel jaren aan zoveel mensen die niet erkend en niet gezien zijn in de echte oorzaak (trauma) van hun problemen?

23) In hoeverre bent u het me eens dat de hele wereld op dit moment in een collectieve angst psychose zit? 

24) Is vrij associeren en luisteren naar de ander een oplossing, of een vorm van tijd rekken? Als we er nu beiden uit zijn, zou de wereld (in massapsychose) baat hebben bij meer stellend zijn in plaats van luisterend zijn? 

25) Welke constructieve vraag of stelling zou u de wereld in psychose willen stellen, om de wereld terug in een gezonde realiteit te krijgen?

26) Welke bron van weten is meer waardevol? Die van het weten, of die van het niet-weten?

27) Als u moet kiezen: Is een crisis in het weten op te lossen met het hoofd of met het hart?

28) Wat vindt u van het idee dat de hersenen worden aangestuurd door het buikbrein? Dat die 1,5 kilo niet eigen bacteriën in staat zijn om impulsen omhoog te sturen via het zenuwstelsel, waar het brein dit verder doorzet in het lichaam? Wie stuurt de mens aan? Het lichaam, de ziel, de geest van de mens? Of iets anders?

29) Wat doet een ( of uw) ziel met psychose of wat doet psychose met de (of uw) ziel? 

30) Bent u bekend met het werken met familieopstellingen en het resoneren van dat wat erkend wil worden in het familiesysteem? En bent u bekend met Open Dialogue? Wat is het verschil en wat is de overeenkomst in deze twee vormen van samen spreken in een vorm van zonder oordeel zijn in meervoudige werkelijkheid? 

31) Hoe lossen we het probleem op van de ongerijmde mens? En maakt het fenomeen psychose de problemen tussen mensen in uw optiek groter of kleiner? 

32) Hoe kunnen we de macht van de farmacie en de dwang in de psychiatrie kleiner maken?

33) Wat vond u van deze vragen? 

Tot slot, dankzij deze vragen en het luisteren naar de podcast Freudcast aflevering 6, kom ik zelf tot de conclusie dat ik niet meer tegenover u sta, maar ernaast. Daarvoor dank. Dat verdient voor ons beiden een bloemetje.

Veel succes in uw leven en het blijven zijn met het karmische innerlijke rustpunt die u weet te vinden in uw spreekkamer tegenover de mens die praat over zijn of haar psychose. Ik wens u toe dat u dit punt ook weet te vinden zonder die mens in verwarring. 

Dit is voor mij de heling achter de psychose. De orkaan (zie deze blog) met veel energetische kracht. Die is tegelijkertijd voor mij als een oester met een prachtige parel er in verstopt. De parel als het mooiste stille menselijke rustpunt, midden in deze orkaan. Het kost kracht en weerstand om er te komen, de parel te (be)grijpen. Eenmaal in handen is de glinstering magisch mooi en betoverend. Om dan de orkaan wéér door te gaan, om vervolgens in de gewone werkelijkheid rust te vinden in wat we met elkaar weten. En dat dit groeiend gedachtengoed mag zijn die voor iedereen verheffend uitwerkt.

Ik ben wel klaar met mijn logica. Ik neem op mijn plaats rust. Bedankt voor ieders aandacht.

Hartelijke groet, Jeroen Zwaal, oftewel Zwali.