Elke groep mensen is een systeem en zo hangt de maatschappij met systemen aan elkaar. Sommige systemen zijn heel sterk en krachtig. Andere systemen verdwijnen sneller. Binnen elk systeem staan mensen op een positie. Wie op een kloppende positie staat, handelt vanuit kracht. Wie vanuit macht in een systeem handelt, staat systemisch gezien niet op een kloppende plek. Zo simpel is het.
Dat is het makkelijkst toe te lichten met een gezinsssysteem. (Alle relaties tussen mensen zijn een afgeleide van gezinsrelaties.)
Ouders staan boven hun kinderen dus die positie klopt. Als een kind niet luistert heb je als ouder(s) te luisteren naar dat signaal om daar vervolgens met verantwoordelijkheid, autoriteit en gezag krachtig mee om te gaan. Wanneer ouders dat niet lukt gaan ze over op ‘macht gebruiken’.
Soms kan dat nodig zijn en dat komt krachtig over, maar dat is het in feite niet. Je verliest de grip op essentie en dát veroorzaakt problemen die de kinderen dan uit loyaliteit voor hun ouders gaan dragen.
Wat doet het systeem ‘politie’ in een samenleving? En binnen dat politiesysteem, wie staan er op de goede plek en wie niet?
Veel burgers zijn bezorgd. Ze vrezen voor een samenleving waar vrijheden worden beperkt op verkeerde gronden, grondrechten aan de kant worden gezet en dat we terecht komen (of al zijn gekomen) in een politiestaat en een dictatuur.
Kijk. Er was een paar jaar geleden een idee om verwarde mensen te mogen oppakken en ze van hun vrijheid te beroven door ze 3 dagen te observeren. Die maatregel werd serieus als oplossing bedacht door toenmalig minister Schippers. Dat is nogal wat: wie bepaalt wat verward is? En mag je dan zonder dat iemand een overtreding heeft begaan iemands vrijheid afpakken? Dit politieke voorstel is gelukkig gestrand, maar het zegt veel over de politieke oplossingsgerichtheid en mindsets.
Stel je bent het niet eens met de mondkapjesplicht omdat het tegen de grondrechten in druist, en je gaat bij een winkel staan schreeuwen en je onmacht uiten? Dan komt de politie en pakt je op. Dan komt er -als je jezelf helemaal verloren bent in die wanhoop- een route richting GGZ en wordt je gedwongen opgenomen, als men beoordeelt dat je een bedreiging bent voor jezelf of de samenleving. Neem dan even in je op dat het op zich een constructieve gedachte is dat iemand niet meer wil leven in een wereld waar je niet vrij mag ademen. Dus uit iemand zich om die reden suicidaal, dan is dat een terechte reden om iemand gedwongen op te nemen. Dat dit in algemene zin niet gebeurt is weer een ander verhaal, dus dat terzijde.
Nu kan je dit individuele uiten van onmacht ook terugzien in groepsgedrag. Het eerste grote protest tegen de corona maatregelen op het malieveld. De organisatie was vooraf in goed contact met de politie. Gemeente Den Haag legde geen contact met de organisatie en wel met de politie, en die werd stevig geïnstrueerd. We hebben allemaal kunnen zien hoe het effect van macht versus onmacht heeft uitgepakt. Zonder oordeel, ik kies hierin geen partij. Wel zie ik twee mensen tegenover elkaar staan, waar de ene mens een rol heeft als politie en de ander een rol heeft van burger. Als los van die twee rollen de ene mens de ander pijn doet door te slaan? Dan is dat in de basis voor mij genoeg om daarover te zeggen: dat klopt niet. Want dat is handelen vanuit macht.
Hierin neem ik de politie dus niet veel kwalijk, wel de persoon of de organisatie die de politie op deze wijze heeft gepositioneerd of geïnstrueerd en zelf onzichtbaar buiten schot bleef. In dit geval de gemeente Den Haag, die rugdekking krijgt van Rutte door burgers te framen met snuifhooligens en later van mening is dat we onze bek moeten houden. Dat is werken met macht, vanuit een niet kloppende positie dus. Een houding die de burger kleineert en wegzet voor een hoger doel waar burgers niet in gelijkwaardigheid over geïnformeerd worden.
Maar wat is dan de rol van de politie in algemene zin als we weer uitzoomen naar macro niveau? Politie staat tussen overheid en burgers in. Politie is dienstbaar en waakzaam. Dienstbaar aan wat en aan wie? Dienstbaar aan onze democratie of aan een dictatuur in wording? Dienstbaar aan de machthebbers of met gezag dienstbaar zijn aan de burgers en de samenleving? Hoe waakzijn is politie op de eigen missie en visie? Hoe is dat voor een politieman die ook burger is? Hoe is dat voor een leidingegevende die leiding geeft aan politiemensen?
Het lijkt me bijna een onmogelijke taak hoe ze in deze spagaat hun werk goed hebben te doen.
Terug naar het begin. Er zijn veel burgers ongerust dat we in een dictatuur terecht komen door een overheid die heel veel prioriteit geeft aan het laten vaccineren van haar burgers en dat op zo’n wijze uitvoert dat er bij mij veel vraagtekens zijn gerezen in dit proces. Ik zie veel manipulatie en dat oogt narcistisch en daar heb ik gevoelige antennes voor ontwikkeld, helaas vanuit overlevingsmechanismen bleek dat nodig.
Nou is het mij niet eens zo te doen om die bezorgde burgers en of ze gelijk hebben of niet. Dat is toch niet te zeggen. En ja ik deel die bezorgdheid wel, want ik zie veel mis gaan. Daarom vind ik het een ernstig signaal om heel serieus te nemen. En hopelijk neem jij als lezer van dit schrijven dit signaal net zo serieus. Want waar ik naar toe wil: waaraan kunnen we aflezen of we inderdaad in een handhavingssamenleving terecht komen?
We kunnen dat wel voorvoelen, maar hoe gaan we dit voorgevoel concreet toetsten aan de werkelijkheid?
En toen bedacht ik me deze simpele gedachte, waar deze woorden tot nu toe een aanloop naar zijn:
Tip: Kijk wat er intern de komende jaren bij de politie gebeurt. Want politie is dienstbaar. Dus de posities van de politie die intern leiding geven aan dit dienstbare proces richting de samenleving, die zijn veelzeggend. Die laten zien aan wie of wat ze dienstbaar zijn.
En dat is mijn tip voor bezorgde burgers. Ga dat volgen. Let goed op wie er binnen de politie belangrijke functies bekleedt, hoe de komende jaren de aansturing gaat zijn van deze 60.000 mensen die met veel passie en inzet bij de politie werken. En neem van mij aan, die zijn dit niet gaan doen om een dictatuur te supporten. De politie is de grootste werkgever van Nederland. Het is een samenleving op zich. Hoe binnen dat systeem met macht en/of met wijsheid hun werk wordt georganiseerd zal veelzeggend zijn voor de samenleving in zijn geheel. En wie weet blijkt dit kleine berichtje in de Stentor van afgelopen week een hele wezenlijke te zijn. Dus politie, blijf dat doen. Kies voor wijsheid en gezag en laat je niet verleiden tot machtsrelaties. Niet top down en niet bottom up. Dan klopt dat ook met jullie missie en het woord ‘onveranderlijk’ daarin.
Het feit dat ik zelf als ex verwarde man veel met politie samenwerk zegt mij heel veel. Er bespeur bottom up een enorme behoefte om goed werk te leveren. Echt dienstbaar te zijn, want lukt dat niet dan is dat heel frustrerend. En als politiemensen ergens een bloedhekel aan hebben? Als iets frustreert en er geen oplossing komt. Dus ik kijk met vertrouwen naar de politie. En dat is geen naïviteit zeg ik erbij. Ik ben destijds opgepakt in mijn verwardheid en dat hebben ze niet goed gedaan. Wel was een gezonde begrenzing nodig en achteraf gezien heeft dat wel goed uitgepakt. Nu is dat mijn werk: ik geef ze mijn gezonde begrenzing terug en daar wordt heel gezond op gereageerd. Dus die gezonde beweging is er en daarom heb ik vertrouwen.
Dus mensen? Moeten we ons zorgen maken? Nee zorgen moet je doen. Moeten we goed opletten en om ons heen blijven kijken? Ja, zeker. Want iemand op de juiste plek maakt verschil, maar een verkeerd persoon op een machtige plek kan heel veel stuk maken. Meer dan ons lief is.
We hebben met elkaar de rust te bewaren en de kracht te vinden en dat kan alleen in verbinding met elkaar. Dat is de enige manier om een ziek systeem op te schonen. Van binnen uit. Aangezien we allemaal mensen zijn in en met eigen gezinssystemen, begint dit proces ook hier: bij jezelf. Praat erover, met je kroost, je partner, je vrienden. Wat is voor jou dienstbaar zijn aan ander? Daarvoor hoef je niet bij de politie te werken. Sterker nog, hoe meer we dienstbaar voor elkaar zijn, hoe meer de politie zich kan richten op waakzaam zijn.
Dus blijft er een hele simpele vraag over en vraag deze dagelijks aan een ander: wat kan ik voor je ‘betekenen’?
In mijn geval: dit grote ‘BE’ verhaal over ‘er zijn’ losknippen en alleen het ‘tekenen’ dat dan overblijft vaker gaan doen.
