‘Hoe vang je een systeem?‘
Zo noem ik deze tekening. De gedachte erachter is zowel simpel als complex. Een systeem is altijd plat, of een afgeleide ervan. Een systeem is altijd een benadering die passend is op een deel van de werkelijkheid.
De werkelijkheid is oneindig werkelijk en daarmee nooit in één platte framing te krijgen. Het is niet zus of het is niet zo: ‘het is’.
Hoe groter men een systeem maakt, hoe platter deze wordt, om functioneel te blijven. De enige manier om invloed uit te oefenen in zo’n systeem is om zelf net zo ‘plat’ te handelen.
De werkelijkheid kan je vergelijken met een hologram. Ieder ziet vanuit het eigen perspectief andere kleuren terugkaatsen.
Werk je in een organisatie en heb je te voldoen aan de organisatiestructuur, dan verlies je dus precies die kleur en sprankeling die buiten het systeem mogelijk wél zichtbaar is in de werkelijkheid. Dat is de prijs die je betaalt. Je verliest een stukje van jezelf.
Daar staat wel iets tegenover: mensen kunnen binnen hun eigen organisatiestructuur veel macht en kracht opbouwen. Het interessante? Alleen binnen het systeem is er effect en invloed. Buiten het systeem niet. Ja wel op andere systemen. Maar niet in de ruimte tussen systemen.
Wat schrijf ik nou? Ruimte tussen systemen? Yep. Want ik zie een systeem in zijn simpelste vorm als een verbinding tussen de ene en de andere mens. Dan heb je systemisch gezien al ‘een afspraak’ en dus ‘een organisatie.’ De echte ruimte zit binnenin jezelf. De plek waar je niet verbonden bent met anderen, maar alleen met je eigen diepste ik. Dat is een eigen ruimte, een heilige ruimte, een tussenruimte, waar geen ander systeem te ontwaren is behalve dan ‘het zelf’.
Even een sitestep: de meest briljante beperking van een systeem is deze: als je 100% jezelf bent, dan is dat iets wat het systeem niet zal (her)kennen. Want iedereen in het systeem heeft iets ingeleverd om in het systeem mee te kunnen doen. Niemand zal een 100% mens herkennnen, want men kan de ander hoogstens zien, van wat iemand zelf maximaal zelf is.
Hoe je een systeem kan vangen? Door de sprankeling van wie je bent buiten de systemen mee te nemen naar binnen en het grijze gebied met al de donkerte mee te nemen naar buiten.
Sluit aan bij het geheel en zet elk willekeurig systeem centraal. Maak verbinding met ‘het geheel’ en het geheel zal om het systeem komen te staan.
De onderlinge verbindingen die in het geheel ontstaan, zorgen ervoor dat langzaamaan door het systeem heen gekeken kan en zal worden. Het is een kwestie van tijd.
Blijf met elkaar kijken. Vooral waar er niets lijkt door te dringen. Elk systeem zal langzaam verdampen. Net zo lang tot het weer opgaat in het geheel.
Wat overblijft is pure essentie van wat is geweest. En dat kunnen ware mensen altijd weer mee naar binnen smokkelen, in de systemen waar dit ontbreekt.