De gelijkwaardigheid in uitwisselen tussen mensen heeft altijd voorop te staan. Ook in de zorg en in de GGZ.
Wat er denk ik in het beroep van GGZ-hulpverlener er via angst en systeemdenken is ingeslopen? Voor het niet gelijkwaardige deel van uitwisselen (je niet open stellen als mens, dus je houdt dat deel professioneel achter je) daar krijg je in je rol loon voor terug om de balans weer op evenwicht te zetten. Je wordt namelijk niet betaald voor je mens zijn, maar voor de rol die je binnen een organisatie inneemt met je deskundigheid. Niks mis mee: op het eerste gezicht win-win.
De patiënt heeft naast de expertise precies het omgekeerde nodig: iemand die als mens spiegelt (spiegelneuronen) echt luistert, empathie heeft, kan confronteren, vanuit het hart de goede dingen zegt en vraagt, de juiste snaar raakt.. en dat alles mét professionaliteit en kundigheid dienend ingezet. Een patiënt ervaart dat meteen. Dan voel je je veilig, gezien én geholpen. Uitwisseling op zielsniveau: echt contact.
Dan kan het gebeuren dat mensen zo passievol werken dat het geld er niet eens toe doet: zonder geldbeloning zouden ze net zo hard werken. Aan de andere kant: ze hebben het geld wel nodig om als mens te kunnen leven.
En het kan gebeuren dat professionals dat appèl op menselijke betrokkenheid minder voelen, zich verschuilen achter hun rol. Waar het persoonlijk te spannend wordt niet een stap vooruit zetten, maar juist achteruit. En dan denk ik: wél zetten, dáár wordt je voor betaald!
Want een patiënt zette al zoveel stappen achteruit en vraagt juist van de GGZ, help me om ergens uit te komen! Dat is al een hele kwetsbare eerste stap in de goede richting: hulp vragen.
Het gevaar: een dynamiek die gebaseerd is op ziekte, problemen, angst, kwetsbaarheid, waarmee niet één mens een stap vooruit durft te zetten, maar waar twee mensen door hun onderlinge dynamiek ieder een stap terug zet. De hulpverlener krijgt daar ook nog eens voor betaald. De patiënt die steeds verder stappen naar achter zet en uiteindelijk niet verder achteruit kan? Dat noemen we uitbehandeld en/of te complex.
Complex is het inderdaad. Ik hoop dat ik met deze bijdrage iets van deze complexiteit heb weten te ontwarren.
Met de oogopslag en de lach en de pijn van Lynne nog in mijn systeem. Lynne, ik schrijf dit ook namens jou. Met erbij de positieve afsluiter: kijk naar de uitzending ‘Gewoon Gek’ van Soraya Pol.
Daar zie je hoe mensen op de plek Bij Bram samen kleine stapjes vooruit zetten, of samen stilstaan bij een stap die iemand noodgedwongen terug heeft te zetten. Die synergie in menselijke waarde hebben we te herontdekken. En betaald worden voor je wederdienst hoort daar ook bij.
Zie ook: Soraya over Lynne
En de brief van Lynne aan haar zoontje.