Geloof in morgen, leef vandaag – Een beschouwing over geloof

2 november 2015

“Ik geloof dat er ooit een dag komt dat alle religies samenkomen en zich mengen tot één kleur waarmee elk individu zelf het leven naar eigen inzicht inkleurt. Alle mensen op aarde zullen samen één prachtig schilderij vormen en een beeld neerzetten dat hen bindt, vormt, bekrachtigt en verder brengt richting een duurzame toekomst. Met dit beeld kleur ik elke dag mijn vandaag.”
Jeroen Zwaal

Wat is geloof en wat is geloven?
Wanneer je ergens in gelooft, dan ga je ‘ergens vanuit’, maar weet je het (nog) niet. Dit ‘niet weten’ kan variëren en kent vele vormen zoals: misschien weten; nooit zullen of kunnen weten; wetenschappelijk nog niet bewezen; of de achterafvorm: geloven dat iets anders had kunnen lopen als…? Wat is geloof en wat is geloven?

Dagelijks geloof
In spreektaal komt het werkwoord geloven veel voor, zoals bij: “Niet te geloven!”, “Ik geloof het wel ja.” en “Geloof je het zelf?”
Het geloven in iets draagt bij aan de constructie van de werkelijkheid. Want in de werkelijkheid zitten altijd hiaten, die opgevuld kunnen worden door erin te geloven. En door stellig te zeggen dat je iets gelooft (of zeker denkt te weten) is de kans aanwezig dat je anderen meekrijgt in je verhaal. Daarmee is de werkelijkheid een samenspel van een veelheid aan subjectieve belevingen.
Geloven heeft ook een andere belangrijke functie: de toekomst zichtbaar maken die zich in het heden wil manifesteren, maar er nog niet is. Zoals in de bewering: “Ik hoop later een goede schrijver te worden.” Door deze intentie uit te spreken en er daadwerkelijk mee bezig te gaan, kan er een geloof (in een talent of kracht) ontstaan, richting een werkelijkheid die nog niet is uitgekristalliseerd. Dagelijks creëren we aannames die houvast bieden in het moment zelf, gericht op de tegenwoordige en toekomstige werkelijkheid.

Dieper geloof
Binnen onze geconstrueerde werkelijkheid speelt er naast het dagelijks geloof ook een ander dieper geloof mee. Een geloof dat verder gaat dan hiaten vullen, of toekomstig heden creëren. Voor elk individu is de ervaring van dit diepere geloven anders, toch is er een uniformiteit in te herkennen en dit heeft te maken met ons innerlijk. Hier bestrijkt het ‘niet weten’ de diepste wezenlijke gevoelens en emoties en de spirituele verbinding met het grotere geheel binnen en buiten onszelf. Iets wat in onze natuur is ingebakken (op alle niveaus en in meerdere dimensies).
Dit geloof raakt onderwerpen als het mystieke, de oerinstincten, archetypen en collectief bewustzijn. Maar ook: dromen, tijd, reïncarnatie, intuïtie, vertrouwen en het onderwerp ‘God’. En nog zoveel meer…Iets wat zich kan aandienen, maar zich niet laat grijpen. Iets wat alom aanwezig is en tegelijkertijd ook niet. Zichtbaar als je het ziet, voelbaar als je het voelt.
Mensen met dergelijke spirituele ervaringen, zoals bij synchroniciteit, spreken dan in termen van “Er is meer tussen hemel en aarde.” Nuchter denken blijkt tekort te schieten en verklaringen lijken ontoereikend. Hoe ver reikt jouw innerlijk? Hoe diep gaat jouw geloof?

Geloof geeft kracht
Onderling zorgt uitwisselen over onze aanames, overtuigingen en geloof ervoor dat we ons verbinden aan gelijkgestemden. Anders geformuleerd: de mate van meegaan in de groepsdialoog en de constructie van onze werkelijkheid, bepaalt hoe sterk we ons verbonden voelen. We voelen ons prettig bij een groep met dezelfde cultuur van gedachten, gewoonten en gebruiken. We voelen ons gesterkt. Hoe groter de groep, des te meer invloed op de omgeving ook mogelijk is. En zie de wereld zoals deze nu is: meerdere religies, verspreid over verschillende landen, waarbij eufemistisch uitgedrukt onderlinge verschillen vaak voor spanning zorgen. Aan de andere kant: steeds vaker dragen groepen mensen bij aan het crëeren van een betere wereld. En die begint bij jezelf…met het inkoppertje: door erin te geloven. Geloof voedt dus zowel vernietigende als helende krachten.

Geloof is een proces dat maakt wie je bent
Welk geloof je ook hebt of ervaart in je omgeving, hoe zorg je ervoor dat je bij jezelf blijft? Hoe kan je jezelf beschermen tegen wederzijdse beperkende aannames, hardnekkige overtuigingen, en negatieve groepsdruk? Hoe kan je binnen je eigen groep(en) richting geven aan je eigen geloof en persoonlijke ontwikkeling? En kan je daarmee de richting van de groep medebepalen? Hoe houd je onderlinge relaties transparant? Hoe kan je in de huidige maatschappij kleur bekennen, zonder je te verschuilen? Elk geloof of cultuur, individu of groep heeft hier eigen antwoorden op. Wat werkt goed en welke antwoorden zijn voor jou van toepassing? Hoe kwetsbaar mogen we tegenwoordig zijn? Binnen een groep bij jezelf blijven is je eigen kleur bekennen op het meest persoonlijke niveau. Bij jezelf blijven is krachtig en kwetsbaar geloven in jezelf.

Geloven geeft ons richting
‘Ergens in geloven’ heeft niet het doel om dominant te bepalen. Wie van A naar B wil gaan, ervaart onderweg altijd een zich aandienend nog niet zichtbaar gebied, waar geloof uitkomst in kan bieden. Het geloof als richtinggevend én ruimtebiedend instrument. Iedereen is bezig, elk individu maakt stappen in een eigen richting. We koersen op een toekomst die we elke dag met elkaar medecrëeren. We timmeren allemaal aan dezelfde weg.