26 mei 2020
Open brief aan mezelf, aan elke burger, aan gemeente Arnhem en aan de Nederlandse overheid.
Per 1 juli 2020 ga ik per vuiniszak die ik in een ondergrondse container gooi 80 cent betalen.
Dit is de uitkomst van een proces van ongeveer een jaar of 6, waarin ik als burger telkens werd meegenomen in kleine stapjes verandering.
En wat me hierin tegenstaat? Dat het uiteindelijke resultaat niet aan het begin (punt A) transparant wordt meegedeeld: ‘Geachte heer Zwaal. We werken toe naar punt B en dat ziet er zo en zo uit.’
De oude situatie was voor mij het gemakkelijkst. Ik zet elke week mijn vuil aan de straat.
Dat moest dus anders. Eerst werd er een groot probleem gepositioneerd: het milieu. En de oplossing: afval scheiden is goed. En ja dat klopt, zeg ik er maar meteen bij, voordat lezers met hun weerstand op mijn weerstand meteen al struikelen over mijn weerstand. (Sociaal afval)
En zo begon het proces van beetje bij beetje meer ongemak voor mij en meer gemak voor de afvalophaaldienst.
Nu moet ik 200 meter lopen in plaats van 10, nu heb ik vier stinkende plekken thuis staan: 1) binnen een emmer voor plastic en 2) een restafval emmer, buiten 3) een plastic verzamelcontainer en 4) een gistende groencontainer. Én een papiercontainer, maar omdat deze niet stinkt tel ik deze niet mee. Nee, handig dit hoor, mijnheer de vuilnisman! Dank u wel. Not.
Voor de afvalcontainer moet ik een pasje gebruiken waar er maar 1 van is. Bij een storing kan ik mijn afval niet kwijt. Dit is al een paar keer gebeurd. Mijn gegevens worden verzameld en de mooiste processtap? Vlak voor de invoering van de 80 cent per zak, hebben ze bij de ondergrondse container opeens de opening gehalveerd zodat je minder in één keer kan dumpen. En dit allemaal volgens de vele brieven ‘omdat ik dit zo graag wil, omdat dit beter is en efficiënter’. Letterlijk stond er ongeveer: ‘omdat u uw afval beter scheidt, hoeft u per keer minder naar de container te brengen, daarom hebben we de containeropening kleiner gemaakt. Huh? Volgens mij wordt oorzaak en gevolg nu omgedraaid hoor! Wat is dit voor gedraaikont?
En ja het is minder slecht voor de natuur. Dat snap ik ook wel. En hebben alle burgers dit te doen? Ja natuurlijk. Hoe onredelijk is het dan als tegelijkertijd grote industrieën niet worden aangepakt? Het gebruik van bijvoorbeeld vervuilde stookolie door schepen met zeecontainers? En hun uitstoot van stilstofoxiden? De 15 grootste schepen stoten volgens de Guardian per jaar evenveel uit als 760 miljoen auto’s! https://www.groen7.nl/containerschip-net-zo-vervuilend-als-tot-wel-50-miljoen-autos/
En weet ik veel wat er allemaal op grote schaal door de vingers wordt gezien door overheden die liever niet ingrijpen in de dynamiek van multinationals? Nou dat weet ik wel, alleen krijg ik daar de vinger niet goed achter. Te veel zooi wordt opgeworpen.
Onlangs wel een mooi voorbeeld zichtbaar: Corana-steun aan bedrijven die belasting ontduiken? We doen het toch maar wel, beslist de politiek, want dit probleem aanpakken vinden we ‘te lastig’. Inderdaad, burgers lastig vallen is veel makkelijker! Bijvoorbeeld met een onmogelijke wet (WVGGZ) om burgers gedwongen te behandelen. Een wet waar tien jaar aan is gewerkt terwijl bij de invoering op 1 januari 2020 deze wet niet klaar was. En wel werd ingevoerd. Hoezo is dat dan niet lastig? Dat terzijde, ik dwaal af.
Dus los van de inhoud gaat het me om het proces van elke stap. Hoe elk volgend tussenstapje uitvoerig wordt gecommuniceerd, maar waar het eindpunt vooraf nooit duidelijk is gemaakt. Dat vind ik niet transparant en daarmee vind ik dat manipulerend en niet eerlijk.
En dat zeg ik bij deze voluit en geadresseerd: Gemeente Arnhem, u handelt manipulerend en niet transparant, en daarmee ontstaat bij mij wantrouwen.
Mijn voorstel aan overheid en gemeente? Betuttel uw burgers niet via zachtaardige PR campagnes maar wees duidelijk en eerlijk. Zeg waar het op staat. Wees transparant en verschuil je niet. Burgers zijn geen makke schapen meer.
In dit concrete voorbeeld van afval inzamelen? Had zes jaar geleden een brief opgesteld met het volgende:
Geachte meneer of mevrouw,
Uw vuil zal in de toekomst gescheiden worden ingezameld. U zult hiervoor extra moeite moeten doen en het kost u ook extra geld. We gaan namelijk ondergrondse containers bouwen waar u zelf per keer een klein zakje afval in mag stoppen. Zo’n verandering doorvoeren kost veel geld en daar gaat u dus voor betalen. Met een pas op uw naam, zorgen we daarvoor. U betaald per keer ongeveer een euro en die prijs gaan we langzaam opvoeren. Dan weet u dat alvast.
Voor ons is dit een prettige manier van werken en helaas voor u niet. We begrijpen dat dit op weerstand stuit en daarvoor hebben we geen begrip, want we gaan dit gewoon doen, of u dat nou wilt of niet. Wellicht is het een schrale troost dat de natuur iets minder last heeft als we uw afval gescheiden verbranden. Dat het in het grote plaatje allemaal niet zoveel uitmaakt dat weet u natuurlijk net zo goed als wij en daar veranderen wij niet zoveel aan en u ook niet. U bent immers een kleine burger en wij zijn regionale afvalverwerkers. Op mondiaal niveau draaien we allebei mee in een groot stinkend machtssysteem en daar hebben we het nou eenmaal mee te doen.
Met vriendelijke groet, de vuilnisman.
Kijk, dát was een eerlijke brief geweest zes jaar geleden. Ik schrijf het wat gekscherend, maar u snapt vast wel wat ik bedoel.
En het erge? Omdat ik weet dat zulke informatie wordt achtergehouden, weet ik dus ook niet wat de volgende stap is. En dat doet iets met me. Iets met wantrouwen. 2025: 2 euro per zak? Het zal me niets verbazen.
En ik ga ook praktisch denken: voor die 80 eurocent per zak? Ik breng het liever zelf naar de verwerkingscentrale. Dat is wat betreft benzinekosten voor mij veel goedkoper, efficiënter en minder gedoe. 20 kilometer rijden met 4 zakken? Da’s 2 euro winst. En weet je wat? Omdat ik het zelf vervoer, ga ik veel bewuster om met mijn afval, omdat ik er zelf zorg voor draag. Dat is een milieubewuste win-win! Maak maar een drive-in in Westervoort.
Verder nog een feedforward op menselijk inzicht: wie zijn afval anoniem ergens dumpt wordt beloond met 80 cent per zak. Ik weet zeker dat deze positieve impuls invloed zal hebben. Want zo werken jullie zelf ook. Als er iets te verdienen valt, komen jullie pas op gang. Wat ik noem ‘het oude economische model’. Dus het zwerfvuil dat door dit dumpgedrag ontstaat? De brave burgers kijken er tegenaan en er zal extra input moeten komen om dat allemaal weer op te ruimen. U gaat dus dubbele diensten draaien. Vindt u dit nou daadwerkelijk een verbetering? Ik in ieder geval niet. Ondanks uw gemanipuleer zodat ik zou denken van wel.
En mensen? Wees er bewust van dat dit op grote schaal mondiaal ook zo gebeurt met de koers die we (nood)gedwongen krijgen opgelegd in dit nieuwe normaal en het corona debacle. Herken dit patroon: het nieuwe gek is overal vertegenwoordigd.
Men creëert een probleem omdat een kleine groep machthebbers baat heeft bij de oplossing die voor dit probleem al is bedacht. Het probleem wordt met veel angst en geroeptoeter gelanceerd door media en politici die vooraf zijn blootgesteld aan lobbyisten en gekleurde wetenschappers. Zo wordt de collectieve angst aangewakkerd zodat de massa gedwee de aanwijzingen van bovenaf opvolgt. In kleine stapjes worden we als makke schaapjes geleid met halve misinformatie. Wie er werkelijk baat bij hebben? Die blijven buiten beeld.
Dus burgers, denk bij elke verplichting en dwang? Wie wordt hier nu beter van? Who benefits? Jij en ik in ieder geval niet.
Tenzij je bewust wordt en je niet laat verleiden mee te gaan in patronen die je worden opgelegd. Laat je niet als afval behandelen. Koester je vrijheid, je eigen regie en je eigen leven. Neem je verantwoordelijk, ruim je eigen troep op. Houdt je leven schoon. Laat je niet besmeuren en besmetten met de regel-, controle- en beheersdwang van overheden. Je bent het waard en schatplichtig aan jezelf en je naasten om met respect voor het leven in vrijheid te leven mét anderen. En doe dat respectvol. Zie waar je gemanipuleerd wordt en leg het naast je neer. Dat doe ik bij deze ook maar weer.